کارکرد مکتبخانه در تحکیم و گسترش فرهنگ دینی در افغانستان در نیم قرن اخیر
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری تاریخ معاصر، جامعة المصطفی العالمیه
چکیده
فرهنگ نمادی از ارزش‌های مادی و معنوی یک جامعه است، به یقین هویت فرهنگی افراد یک جامعه تحت‌تأثیر محیط پیرامونی آن‌ها شکل می‌گیرد. گسترش فرهنگی زمانی حاصل خواهد شد که محیط پرامونی با محیط فرهنگی انسان با هم مرتبط باشند. در کشور افغانستان و خصوصا در مناطق شیعیان فرهنگ جامعه از مکتبخانهها سرچشمه گرفته است. از گذشتههای دور تا دوران معاصر مکتبخانهها این مسئولیت را به تناسب شرایط و امکانات پاس داشته و نقش موثر در تحکیم و گسترش فرهنگ دینی اسلامی داشته است. سابقهی تاریخی مکتبخانه و کار کرد آن در افغانستان در نیم قرن اخیر همراه با تحولات دچار تغییرات شده که تداوم آن را باشرایط جدید عصرحاضر با سؤالاتی مواجه ساخته است، اساسیترین آن سوالت عبارتاند از اینکه کارکرد مکتبخانه در رشد و گسترش فرهنگ دینی مردم افغانستان چگونه بوده؟ و چه دستاوردهایی را به همراه داشته است؟ برای یافتن پاسخ مناسب به این پرسش‌ها، سعی شده کارکردهای مکتبخانه در بخش تحکیم و رشد فرهنگ دینی مورد تحلیل و بررسی قرار گیرد. یافتههای این تحقیق نشان میدهد که در کشور افغانستان و خصوصا در مناطق شیعیان مکتبخانهها با مدیریت علما و همکاری مردم، تنها بستر فرهنگی بوده که برای آموزش سواد و تحکیم و گسترش فرهنگ دینی، در خدمت مردم این مرز و بوم، قرار داشته و به این دلیل و به خاطر کارکردهای مثبت و دست آوردهای ارزشمندی که این نهاد سنتی داشته در گذشتهها بسیار مورد احترام بوده است.
کلیدواژه‌ها
)