فعالیت‌های سیاسی اسماعیلیه در افغانستان تا ظهور غزنویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تاریخ اسلام

چکیده

فرقۀ اسماعیلیه، یکی از شاخه‌های شیعه است که پس از وفات امام صادقm به وجود آمد. این فرقه، در نیمه دوم قرن سوم هجری، در شرق جهان اسلام؛ دست به فعالیت‌های سیاسی زدند. این پژهش در صدد پاسخ به این سؤال است که فعالیت‌های سیاسی اسماعیلیه در شرق جهان اسلام چگونه بوده است؟ با توجه به منابع تاریخی، جنبش اسماعیلیه توانست به درون حکومت مقتدر صفاریان رخنه کند و آنان را شیفته‌ای این مذهب نماید اگرچه حاکمان صفاری هیچ‌وقت اسماعیلی بودنشان را بروز ندادند ولی دلایل و قراینی وجود دارد که مذهب اسماعیلی را پذیرفته بودند. اوج فعالیت سیاسی اسماعیلیه در زمان سامانیان بود که علاوه بر نفوذ به درون در بار سامانی و کشاندن نصر بن احمد به این مذهب، توانستند در شبه‌قاره هند در منطقه ملتان و منصوره حکومت شیعی اسماعیلی تشکیل بدهند. اما در زمان حکومت غزنویان اگرچه اسماعیلیه فعالیت‌های سیاسی داشتند و حسنک وزیر به جرم قرمطی بودن به دار آویخته شد ولی رو به افول بودند چنان‎که دولت‌های اسماعیلی ملتان و منصوره توسط غزنویان نابود شدند و در افغانستان و ماوراءالنهر نیز به شدت سرکوب شدند.

کلیدواژه‌ها