نقش ملا و مکتب‌خانه‌های دینی در تحولات رشد فرهنگی شیعیان افغانستان
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دانشجوی دکتری تاریخ معاصر، جامعة المصطفی
چکیده
در طول تاریخ علاقه به فهم و درک رفتارهای فرهنگی فعالان دینی جاذبه قوی در گرایش به عرصه‌های فرهنگی داشته است، علی رغم این علاقمندی تلاش برای ارائه پاسخ به چکونگی نقش ملاهای مکتب به عنوان فعالان دینی در رشد فرهنگی دینی در جامعه افغانستان و تبیین تأثیر گزاری آنان در گسترش مکتب اهل‌بیت(ع) کمتر صورت گرفته است. از این رو با این سؤال بنیادین رو برو می‌شویم که نقش ملای مکتب به‌عنوان آموزگار و مبلغ احکام دینی در گسترش آموزه‌های دینی و رشد فرهنگی چه بوده و چه وظایف در قبال مردم و جامعه دارند؟ گمان این مقاله آن است که علمای شیعه خصوصاً ملاهای مکتب در رشد و گسترش فرهنگ دینی به ویژه مکتب اهل‌بیت(ع) نقش مؤثر داشته است. و هدف این نوشتار نشان دادن رفتارهای منتهی به آگاه بخشی، تقویت فرهنگ و آموزه‌های دینی توسط ملامکتب در جامعه افغانستان است که به دلیل تعصب حاکمان آن سرزمین از دست رسی به مراکز آموزش و فرهنگی دولتی محروم بوده است. و آن چه از این نوشتار به دست می‌آید، این است که در طول تاریخ، نقش ملاهای مکتب در آگاهی و تبیین احکام شرعی و تعالیم اسلامی بسیار برجسته بوده است. نه تنها آگاهی در باره امور معنوی و عبادی، بلکه امور مربوط به زندگی روز مره اجتماعی مردم، که پیوند ناکستنی بین مردم و «ملا» در تمام مراحل زندگی ایجاد کرده بود. به‌طوری که وجود یک«ملا» در یک منطقه از ضروریات به شمار می‌آمد.
کلیدواژه‌ها
)